Bạn biết gì về Hợp đồng tương lai Trái phiếu Chính Phủ?

Hợp đồng tương lai Trái phiếu Chính phủ là gì?

Hợp đồng tương lai là gì?

Hợp đồng tương lai là thỏa thuận giữa hai bên về việc mua/bán một tài sản tại một thời điểm nhất định trong tương lai với giá xác định trước. Hợp đồng tương lai là công cụ chứng khoán phái sinh được niêm yết và giao dịch trên một sở giao dịch chứng khoán.

Trái phiếu Chính phủ là gì?

Trái phiếu Chính phủ là chứng khoán nợ do Chính phủ phát hành với thời gian đáo hạn từ một năm trở lên. Người sở hữu trái phiếu chính phủ thường được nhận lãi định kỳ (Lãi coupon), được hoàn lại số tiền bằng mệnh giá trái phiếu khi đáo hạn.

Xem thêm: Những lợi ích khi đầu tư Trái phiếu Chính Phủ

Hợp đồng tương lai Trái phiếu Chính phủ (HĐTL TPCP) là hợp đồng tương lai có tài sản cơ sở là một Trái phiếu Chính phủ. HĐTL TPCP là công cụ được giao dịch trên sàn chứng khoán với những điều khoản chuẩn hóa.

Các đặc tính của Hợp đồng tương lai Trái phiếu Chính phủ

Các đặc tính của hợp đồng tương lai được Sở Giao dịch Chứng khoán quy định thống nhất cho từng loại dựa trên một loại tài sản cơ sở cụ thể, bao gồm:

Tài sản cơ sở

Tài sản cơ sở là một Trái phiếu Chính phủ. Tuy nhiên, đây là trái phiếu giả định với thời hạn và lãi suất định kỳ đã được ấn định sẵn, không giống bất kỳ trái phiếu thực tế nào đã được phát hành và giao dịch trên thị trường. Cụ thể, Trái phiếu giả định là Trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 5 năm, mệnh giá 100.000 đồng, lãi suất danh nghĩa 5%/năm, trả lãi định kỳ 12 tháng/lần, trả gốc một lần khi đáo hạn.

Chất lượng tài sản cơ sở

Sở Giao dịch Chứng khoán công bố một danh mục (rổ) các trái phiếu được chấp nhận để giao khi đưa một mã hợp đồng ra thị trường. Giao dịch HĐTL TPCP được căn cứ trên những trái phiếu thuộc danh mục này chứ không chỉ phụ thuộc vào trái phiếu giả định mô tả trong điều khoản của hợp đồng.

Quy mô (hệ số nhân) hợp đồng

Được quy định theo Sở Giao dịch Chứng khoán là 1 tỷ đồng.

Bước giá/Đơn vị Yết giá

Xác định căn cứ vào quy ước yết giá của trái phiếu cơ sở. Giá trị bằng tiền của bước giá tối thiểu là phép nhân giữa quy mô hợp đồng và số điểm cơ bản của bước nhảy giá tối thiểu (1 tỷ đồng).

Giờ giao dịch

Được diễn ra trên sàn, mở cửa sớm hơn 15 phút với thị trường cơ sở nhưng kết thúc đầu thời.

Ngày giao dịch cuối cùng

Là ngày giao dịch cuối cùng trong tháng đáo hạn (3 tháng cuối 3 Quý gần nhất). Sau ngày đó, HĐTL không còn được giao dịch trên thị trường (hợp đồng hết hiệu lực), việc thanh toán phải thực hiện giữa bên mua và bên bán.

Ngày giao dịch cuối cùng vào ngày 15 của tháng đáo hạn hoặc ngày giao dịch liền trước nếu ngày 15 là ngày nghỉ. Ngày thanh toán cuối cùng là ngày làm việc thứ ba kể từ ngày giao dịch cuối cùng.

Thanh toán khi đáo hạn

Việc xác định lần cuối kết quả lãi/lỗ của các vị thế và thực hiện nghĩa vụ của các bên liên quan (bên mua và bên bán) theo phương thức Chuyển giao vật chất, tức Bên bán giao tài sản cơ sở cho bên mua, bên mua nhận tài sản được giao và thanh toán tiền cho bên bán.

Giới hạn biến động giá hàng ngày/Giới hạn vị thế/Giới hạn lệnh

Mức biến động tối đa/tối thiểu trong phiên giao dịch là +/- 3% so với tham chiếu. Giới hạn lệnh là 500 hợp đồng. Giới hạn vị thế là 10.000 hợp đồng (tính riêng với tổ chức).

Các vị thế Hợp đồng tương lai Trái phiếu Chính phủ

• Vị thế mua: Nhà đầu tư tham gia hợp đồng tương lai với tư cách bên mua (có nghĩa vụ nhận tài sản cơ sở và thanh toán tiền theo giá đã thỏa thuận khi hợp đồng đáo hạn).
• Vị thế bán: Nhà đầu tư tham gia hợp đồng tương lai với tư cách bên bán (có nghĩa vụ giao tài sản cơ sở và nhận tiền theo giá đã thỏa thuận khi hợp đồng đáo hạn).

Nhà đầu tư có thể đáo hạn vị thế hoặc đóng vị thế trước hạn. Khi nhà đầu tư muốn đóng vị thế trước hạn chỉ cần thực hiện giao dịch ngược lại với vị thế ban đầu với số hợp đồng và kỳ hạn tương ứng.  

Ký quỹ và điều chỉnh giá hàng ngày

Nhà đầu tư phải nộp và duy trì trên tài khoản của mình một khoản tiền để đảm bảo thực hiện nghĩa vụ thanh toán phát sinh từ vị thế dự định nắm giữ hoặc đang nắm giữ.

Ký quỹ ban đầu là việc nộp một số tiền nhất định (bao gồm cả giá trị loại tài sản đủ điều kiện) trước khi mở vị thế (hay là trước khi thực hiện giao dịch mua hoặc bán HĐTL). Trong đó, quy định hiện hành là 2,5% (tỷ lệ ký quỹ thực hiện hợp đồng là 5%).

Ký quỹ duy trì là việc bảo đảm lượng tài sản ký quỹ đạt tối thiểu một giá trị hoặc tỷ lệ nhất định so với giá trị vị thế mở.

Lưu ý: Mỗi khoản lãi/lỗ phát sinh do giá HĐTL TPCP thay đổi trên thị trường được tính và hạch toán vào tài khoản của nhà đầu tư vào cuối mỗi ngày giao dịch.

Đăng ký ngay

Mẫu hợp đồng tương lai Trái phiếu Chính phủ

Lợi ích khi tham gia Hợp đồng tương lai Trái phiếu Chính phủ

• Phòng ngừa rủi ro cho khoản đầu tư khi giá trái phiếu có xu hướng tăng lên (xu hướng lãi suất giảm).
• Điều chỉnh độ biến động giá của danh mục trái phiếu khi lãi suất thay đổi qua việc điều chỉnh thời gian đáo hạn bình quân.
• Có thể phân bổ tài sản để giảm tác động của biến động thị trường.
• Kiếm lợi nhuận từ biến động lãi suất thị trường mà không cần tham gia giao dịch trên thị trường cơ sở, tận dụng lợi thế đòn bẩy để đem lại lợi nhuận cao hơn.