Các công ty chứng khoán kinh doanh chứng khoán phái sinh cần điều kiện gì?

Chứng khoán phái sinh là gì?

Chứng khoán phái sinh là công cụ tài chính mà giá trị của chúng phụ thuộc vào giá của một tài sản cơ sở. Tài sản cơ sở của chứng khoán phái sinh có thể là hàng hóa như nông sản, kim loại hoặc công cụ tài chính như cổ phiếu, trái phiếu, lãi suất.

Chứng khoán phái sinh quy định quyền lợi hoặc nghĩa vụ của các bên tham gia hợp đồng đối với việc thanh toán hoặc chuyển giao tài sản cơ sở với một mức giá được thỏa thuận trước vào một thời điểm nhất định trong tương lai.

Chứng khoán phái sinh là một trong những sản phẩm trong cấu trúc của thị trường chứng khoán bên cạnh cổ phiếu và trái phiếu cơ sở và chứng quyền có bảo đảm.

Xem ngay: Gợi ý cách chơi chứng khoán phái sinh hiệu quả mà nhà đầu tư nên tham khảo.

Thị trường chứng khoán phái sinh

Đặc điểm của chứng khoán phái sinh

• Số lượng phát hành/niêm yết: Không giới hạn
• Bán khống chứng khoán: Tham gia vị thế bán mà không cần có tài sản cơ sở
• Số tiền cần để giao dịch: Một phần giá trị chứng khoán phái sinh
• Thanh toán/chuyển giao chứng khoán: Một thời điểm nhất định trong tương lai.

Điểm khác biệt cơ bản với thị trường chứng khoán cơ sở là hàng hóa trên thị trường phái sinh không phụ thuộc vào tổ chức phát hành, mà phản ánh kỳ vọng của nhà đầu tư với sự vận động của thị trường trong tương lai.

Các công ty được kinh doanh chứng khoán phái sinh cần điều kiện gì?

Khoản 1 Điều 4 Nghị định 42/2015/NĐ-CP quy định điều kiện các công ty được kinh doanh chứng khoán phái sinh như sau:

Được cấp phép kinh doanh chứng khoán

Các công ty được kinh doanh chứng khoán phái sinh phải là các tổ chức kinh doanh chứng khoán được cấp phép đầy đủ nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán theo quy định tại Luật chứng khoán.

Điều kiện về vốn điều lệ

Để được ủy ban chứng khoán (UBCK) chấp thuận cho hoạt động kinh doanh chứng khoán phái sinh, các công ty chứng khoán (CTCK) phải có vốn điều lệ và vốn chủ sở hữu tại báo cáo tài chính kiểm toán năm gần nhất và báo cáo tài chính bán niên gần nhất đã soát xét đáp ứng mức tối thiểu sau:

• Đối với hoạt động tự doanh chứng khoán phái sinh: 600 tỷ đồng
• Đối với hoạt động môi giới chứng khoán phái sinh: 800 tỷ đồng và được phép thực hiện hoạt động tự doanh chứng khoán phái sinh
• Tư vấn đầu tư chứng khoán phái sinh: Vốn điều lệ và vốn chủ sở hữu không thấp hơn vốn pháp định theo quy định Pháp luật về chứng khoán
• Trường hợp đăng ký kinh doanh cả hoạt động tư vấn, môi giới và tự doanh chứng khoán phái sinh, vốn điều lệ, vốn chủ sở hữu của CTCK phải đạt tối thiểu từ 800 tỷ đồng trở lên.

Tìm hiểu ngay: Đầu tư chứng khoán phái sinh cần chú ý những gì để giảm bớt rủi ro?

Các công ty muốn kinh doanh chứng khoán phái sinh cần đáp ứng điều kiện về vốn điều lệ tối thiểu

Điều kiện về kết quả kinh doanh và vốn khả dụng

• Báo cáo tài chính phải được kiểm toán chấp thuận
• Các CTCK không được lỗ trong 2 năm gần nhất và duy trì tỷ lệ vốn khả dụng đạt tối thiểu 220% trong 12 tháng gần nhất trước tháng nộp hồ sơ chấp thuận lên UBCK.

Ngoài ra, trong vòng một 1 năm tính đến thời điểm nộp hồ sơ chấp thuận cho hoạt động kinh doanh dịch vụ CKPS, các công ty cần đáp ứng các điều kiện sau:

• Không đang hoặc đã từng bị đặt trong tình trạng kiểm soát hoạt động, kiểm soát đặc biệt, tạm ngừng hoạt động, đình chỉ một, một số hoặc toàn bộ các nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán được cấp phép hoặc bị đình chỉ giao dịch, đình chỉ, hủy bỏ tư cách thành viên giao dịch, thành viên lưu ký
• Không đang trong quá trình hợp nhất, sáp nhập, giải thể, phá sản
• Không bị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán hoặc không đang trong tình trạng bị xử phạt các hành vi vi phạm quy định trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán mà chưa thực hiện đầy đủ các chế tài và biện pháp khắc phục hậu quả theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Điều kiện về cơ sở vật chất kỹ thuật và nhân sự

CTCK muốn được hoạt động môi giới CKPS phải đảm bảo cơ sở vật chất kỹ thuật, hạ tầng công nghệ thông tin cần thiết kết nối với Sở giao dịch chứng khoán, nhân sự phục vụ hoạt động giao dịch, thanh toán giao dịch CKPS.

Các CTCK cần có phần mềm phục vụ giao dịch, thanh toán đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, đáp ứng các quy định về quy trình nghiệp vụ và hoàn thiện các bước về hồ sơ, thủ tục đăng ký. Ngoài ra, cần phải có trang thông tin điện tử đảm bảo thực hiện việc công bố thông tin giao dịch chứng khoán phái sinh và thông tin công bố của CTCK.

Về nhân sự, CTCK phải đáp ứng yêu cầu nhân sự có Giám đốc hoặc Tổng giám đốc, Phó (tổng) giám đốc phụ trách nghiệp vụ và tối thiểu 5 nhân viên cho mỗi hoạt động kinh doanh chứng khoán phái sinh dự kiến đăng ký có chứng chỉ hành nghề chứng khoán, chứng chỉ chuyên môn về chứng khoán phái sinh và TTCK phái sinh.

Có bao nhiêu CTCK được phép kinh doanh chứng khoán phái sinh?

Hiện nay, các công ty chứng khoán sau đủ điều kiện kinh doanh chứng khoán phái sinh trên thị trường chứng khoán, bao gồm:

• CTCP Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HSC)
• CTCP Chứng khoán Sài Gòn SSI (SSI)
• CTCP Chứng khoán VPS (VPS)
• CTCP Chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BSC)
• CTCP Chứng khoán VNDIRECT (VNDIRECT)
• CTCP Chứng khoán Bản Việt (VCSC)
• CTCP Chứng khoán KIS Việt Nam (KIS)
• Công ty TNHH Chứng khoán Yuanta Việt Nam (YSVN)
• CTCP Chứng khoán MB (MBS)
• Công ty TNHH Chứng khoán ACB (ACBS)
• CTCP Chứng khoán Ngân hàng Công thương Việt Nam (Vietinbank Securities)
• Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (VCBS)
• CTCP Chứng khoán Rồng Việt (VDSC)
• CTCP Chứng khoán Tân Việt (TVSI)
• CTCP Chứng khoán FPT (FPTS)
• CTCP Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV)
• Công ty TNHH Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam (MAS)

Các nhà đầu tư muốn tham gia vào thị trường chứng khoán phái sinh sẽ phải đến các công ty chứng khoán trong danh sách trên để thực hiện mở tài khoản chứng khoán phái sinh mới có thể tham gia giao dịch.

Đăng ký ngay

Công ty chứng khoán Bản Việt -  1 trong những công ty tiên phong cung cấp dịch vụ chứng khoán phái sinh tại Việt Nam

Như vậy, các công ty chứng khoán muốn được kinh doanh chứng khoán phái sinh cần đáp ứng các điều kiện về vốn điều lệ, kết quả kinh doanh và tỷ lệ vốn khả dụng, các điều kiện về cơ sở vật chất, kỹ thuật.

Với sự phát triển của thị trường chứng khoán phái sinh thì số lượng công ty chứng khoán đáp ứng đủ điều kiện cung cấp dịch vụ phái sinh sẽ tiếp tục tăng lên trong thời gian tới.