Đầu tư chứng khoán phái sinh cần chú ý những điều gì?

Giới thiệu về chứng khoán phái sinh

Chứng khoán phái sinh là các công cụ tài chính mà giá trị của chúng phụ thuộc vào giá của một tài sản cơ sở. Chứng khoán phái sinh quy định quyền lợi, nghĩa vụ của các bên tham gia hợp đồng đối với việc thanh toán, chuyển giao tài sản cơ sở với một mức giá được thỏa thuận trước vào một thời điểm nhất định trong tương lai.

Tài sản cơ sở của chứng khoán phái sinh có thể là hàng hóa như nông sản, kim loại hoặc công cụ tài chính như cổ phiếu, trái phiếu.

Chứng khoán phái sinh bao gồm những loại nào?

Chứng khoán phái sinh bao gồm 4 loại chính là:

• Hợp đồng kỳ hạn
• Hợp đồng tương lai
• Hợp đồng quyền chọn
• Hợp đồng hoán đổi

Trong đó, hợp đồng tương lai là sản phẩm chứng khoán phái sinh đầu tiên được niêm yết và giao dịch trên thị trường Việt Nam. 

Bài viết liên quan: Các loại hình chứng khoán phái sinh nhà đầu tư nên biết

Chứng khoán phái sinh tại Việt Nam

Hiện nay hợp đồng tương lai đang được chọn làm sản phẩm giao dịch phái sinh tại Việt Nam, bao gồm Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 và Hợp đồng tương lai Trái phiếu Chính phủ.

Phổ biến nhất hiện nay là sản phẩm Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 với 4 thời gian đáo hạn gồm tháng hiện tại, tháng kế tiếp, hai tháng cuối 2 quý tiếp theo. Ngày giao dịch cuối cùng rơi vào thứ Năm thứ ba trong tháng đáo hạn (Nếu là ngày nghỉ sẽ được điều chỉnh lên ngày giao dịch liền trước).

Xem thêm: Bạn biết gì về Hợp đồng tương lai Trái phiếu Chính phủ?

Chứng khoán phái sinh tại Việt Nam diễn ra như thế nào?

Hướng dẫn đầu tư chứng khoán phái sinh

Cách mở tài khoản chứng khoán phái sinh

Nếu các bạn muốn đầu tư chứng khoán phái sinh thì bước đầu tiên bạn phải có tài khoản chứng khoán. Tuy nhiên, để có thể giao dịch chứng khoán phái sinh bạn cần mở tài khoản tại các công ty chứng khoán được phép kinh doanh chứng khoán phái sinh.

Xem thêm: Có bao nhiêu công ty chứng khoán được phép kinh doanh chứng khoán phái sinh tại Việt Nam

Đăng ký ngay

Cần bao nhiêu tiền để giao dịch chứng khoán phái sinh?

Sau khi đã mở tài khoản, bạn nộp tiền là có thể giao dịch. Khác với giao dịch chứng khoán cơ sở thì chứng khoán phái sinh sau khi nộp tiền vào tài khoản chứng khoán, bạn cần tiếp tục nộp ký quỹ sang Trung tâm lưu ký chứng khoán (VSD).

Số tiền tối thiểu để thực hiện giao dịch tương ứng với giá trị của một hợp đồng tương lai chỉ số. Tại đây, bạn không phải dành toàn bộ số tiền cho một hợp đồng mà chỉ cần đáp ứng mức ký quỹ ban đầu theo quy định. 

Ví dụ: Theo quy định ký quỹ tại Công ty Chứng khoán VNDirect, mức ký quỹ ban đầu 13,5% và đảm bảo tỷ lệ tài khoản ở mức an toàn 80%, nhà đầu tư cần ký quỹ tổng cộng 16,875% giá trị hợp đồng để tham gia giao dịch.

Cụ thể, bạn đặt mua Hợp đồng tương lai tháng 9 (VN30F1909) với mức điểm là 900 điểm. Số tiền cần có là 900*100.000*16,875% = 15.187.500 đồng để tham gia mua/bán 1 hợp đồng (100.000 đồng là hệ số nhân hợp đồng).

Tuy nhiên để giảm thiểu rủi ro bị đóng vị thế, bạn nên ký quỹ nhiều hơn quy định. Ngoài ra, khi giá Hợp đồng tương lai tăng lên thì tiền ký quỹ cũng tăng lên.

Đầu tư chứng khoán phái sinh cần phải có hiểu biết kỹ càng

Cách giao dịch chứng khoán phái sinh

Khác với chứng khoán cơ sở (T+2), giao dịch chứng khoán phái sinh diễn ra theo chu kỳ T+0, tức giao dịch trong ngày. Bạn có thể liên tục đặt lệnh trong suốt một phiên giao dịch.

Một điểm khác nữa là giao dịch Hợp đồng tương lai của chứng khoán phái sinh sẽ diễn ra hai chiều là vị thế Long (dành cho nhà đầu tư xác định điểm số hợp đồng tăng để có lời) và vị thế Short (dành cho nhà đầu tư xác định điểm số hợp đồng giảm để có lời).

Bạn cần chọn cho mình một vị thế theo tính toán của mình để kiếm lời và thực hiện chốt giao dịch bằng cách tạo ra vị thế ngược với vị thế ban đầu.

Trường hợp khác đó là nắm giữ vị thế đến thời điểm đáo hạn. Lúc này, số tiền lời lỗ xác định dựa trên tài sản cơ sở (Ở đây sẽ là chỉ số VN30). Tại vị thế Long, nếu bạn nắm giữ hợp đồng tương lai và chỉ số VN30 cao hơn vị thế bạn nắm giữ sẽ tạo ra lợi nhuận. Với vị thế Short, bạn sẽ có lời khi chỉ số VN30 thấp hơn vị thế bạn nắm giữ.

Xem thêm: Làm sao để đầu tư chứng khoán hiệu quả?

Hiện nay ngày càng nhiều người đầu tư chứng khoán phái sinh bởi nó là công cụ phòng vệ rủi ro hiệu quả nhưng chứng khoán phái sinh đồng thời cũng có thể làm tăng rủi ro cho nhà đầu tư.